Patent Koruması
Patent, bir buluşun değerini korumak için verilen yasal bir haktır ve buluş sahibini, yaptığı buluşu toplumla paylaşmaya teşvik eder.
Patent koruması, diğer alanlarda olduğu gibi, yeni tedaviler ve tıp sektöründeki Ar-Ge çalışmalarını koruyarak araştırmacıları da teşvik eder. İlaç sektöründe patent hakkı, molekülün keşfedilmesinden itibaren 20 yıllık bir koruma sağlar. Ancak, ilaç şirketlerinin, patentli bir molekülü, piyasaya sürülebilir bir ilaca dönüştürmelerinin yaklaşık 12-15 yıl sürdüğü dikkate alındığında, patent korumasından aktif olarak yararlanılan süre 5-8 yıl düşer.
Türkiye’de patent yasası, 1999 yılında kabul edildi. Ancak, bu yasa sadece 1995’ten sonra patent başvurusu yapılan molekülleri kapsamaktadır. Bu durum, patent hakları 1995’ten önce tescil edilmiş orijinal ilaçları korumamaktadır.
Veri İmtiyazı
Bir ilacın piyasaya sunulabilmesi için onaylanması, yani ruhsat alması gerekir.
Bunun, için ilacın etkinlilik ve güvenliliğinin, araştırma verileri ile kanıtlanması zorunludur. Veri münhasıriyeti , ruhsat sürecinde araştırmacı ilaç firmasının, Sağlık Bakanlığı’na sunduğu tüm araştırma verilerinin korunmasını kapsar. Bugün gelişmiş ülkelerde, haksız rekabete yol açmaması için, yetkili makamlara sunulan verilerin, başka şirketler tarafından referans alınmaması ve verilerin ifşa edilmemesi için, veriler belli bir süre boyunca korunmaktadır.
Bu uygulama, uluslararası hukukta “Veri imtiyazı” olarak adlandırılır.