YENİLİKÇİLİĞE ERİŞİM
Diğer ülkeler ile kıyaslandığında Türkiye, yenilikçi ilaçlara erişimde arzulanan seviyede değildir. Avrupa İlaç Firmaları ve Dernekleri Federasyonu EFPIA’nın yaptığı çalışmada 2015-2018 yıllarında Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından onaylanan yenilikçi moleküllerin 2019 yılı sonunda Avrupa ülkelerindeki bulunabilirlikleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
İncelenen 172 ürün için AB ülkelerindeki ortalama bulunabilirlik oranı %49 iken onkoloji ürünleri için bu oran %56’dır. Türkiye’de tüm ilaçlar için %18 olan bulunabilirlik oranı, onkoloji ürünleri için %26’dır. Çalışmaya dahil edilen ülkelerin %88’inde bulunabilirlik oranı, onkoloji ürünlerinde tüm ürünler için olduğundan daha yüksektir.
Yetim ilaçların bulunabilirlik oranı Türkiye’de %17 iken AB ülkelerinin ortalaması %39’dur. İncelenen ülkelerin %80’inde bulunabilirlik oranı, yetim ilaçlar için tüm ilaçlarda olduğundan daha düşüktür. Ülkelerin %15’inde, çalışmaya dahil edilen yetim ilaçlar geri ödenmemektedir.
IQVIA tarafından AIFD için yapılan çalışmada, EFPIA analizinde kullanılan 172 yenilikçi molekülün Türkiye ve Yunanistan’daki bulunabilirlikleri karşılaştırılmıştır. Buna göre, 25 molekül iki ülkede de geri ödenirken, Yunanistan’da geri ödenip Türkiye’de geri ödenmeyen molekül sayısı 44’tür.
Türkiye’de geri ödenen 11 onkoloji ürününden yalnızca bir tanesi Yunanistan’da geri ödenmezken, Yunanistan’da geri ödenen 20 üründen 10’u Türkiye’de geri ödenmemektedir.
Türkiye’de geri ödenen 9 yetim ilaçtan 2’si Yunanistan’da geri ödenmezken, Yunanistan’da geri ödenen 22 yetim ilaçtan 15’i Türkiye’de geri ödenmemektedir.
IQVIA’nın yaptığı başka bir çalışmaya göre, 2017-2019 yılları arasında piyasaya çıkan yeni moleküllerin yalnızca %5’i Türkiye’de mevcuttur. Bu oran ABD için %60’ın üzerinde iken AB ülkelerinde %30 ile %40 aralığındadır.
Bulunabilirliğin bu kadar düşük olmasının en önemli sebebi mevcut fiyatlandırma politikalarıdır. Sürdürülebilir bir fiyatlandırma sistemi için referans ülkeler ile Türkiye arasındaki fiyat makası daha fazla açılmadan %60 kur çarpanı kademeli olarak düzeltilmelidir. Yenilikçi ürünlerin girişini hızlandırmaya yönelik olarak bu ürünlerin fiyatlarında kur çarpanı %100 olarak kullanılmalıdır.
Erişilebilir ürünler için de önemli olan sorun yenilikçi ilaca zamanında erişimdir. Yine aynı IQVIA çalışmasına göre, Türkiye’de bulunan yenilikçi ilaçlar ülkemize ortalama 3-4 yıl geç gelmektedir. AIFD, Türkiye’deki hastaların gelişmiş ülkeler seviyesinde yenilikçi ilaçlara zamanında ulaşması ve yaşanan gecikmeleri azaltmak için politika önerileri geliştirmektedir.
- AIFD Klinik Çalışma Yatırımı Anketi, 2019
- EFPIA W.A.I.T. Indicator 2019 Anketi
- IQVIA Türkiye
- Türkiye İstatistik Kurumu
- IQVIA Global Medicine Spending and Usage Trends: Outlook to 2024 Raporu
- IQVIA Dataview
- Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019 Haber Bülteni
- T.C. Sağlık Bakanlığı 2021 Bütçe Sunumu
- Genel Sağlık Sigortacılığının 3 boyutu, Dünya Sağlık Örgütü; T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Ağustos 2020 verisi (%98,7)
- OECD Sağlık İstatistikleri, 2020
- Sağlık İstatistikleri Yıllığı
KAYNAKLAR